De zorgvolmacht: nu slim plannen voor morgen

19 juni 2024
leestijd: 5 minuten, 10 seconden

Ziekte, een ongeval of ouderdom kunnen ertoe leiden dat je (tijdelijk) niet meer in staat bent om je eigen zaken te regelen. Wie beslist er dan voor jou? De zorgvolmacht biedt een uitkomst. Denk vandaag al na over later, nu het nog kan.

Wat is een zorgvolmacht?

Een zorgvolmacht is een juridisch document waarin je iemand anders de bevoegdheid geeft om over jouw vermogen te beslissen, op het moment dat je daar zelf niet meer toe in staat bent. Je kan bijvoorbeeld (tijdelijk) wilsonbekwaam worden door een beroerte, als gevolg van een ongeval of door een ziekte, zoals dementie. De persoon die je aanwijst, wordt de 'lasthebber' genoemd, terwijl jij de 'lastgever' bent.

Belangrijk om te weten: medische beslissingen of beslissingen rond dagelijkse zorg horen niet thuis in een zorgvolmacht. Die zaken bespreek je beter met je huisarts. Of informeer je via www.leif.be.

"De term zorgvolmacht kan misschien wat verwarrend zijn. Hoewel het woord 'zorg' erin voorkomt, draait het in feite om een financiële regeling: wie beheert mijn vermogen als ik dat zelf niet meer kan?"

Ariadne Van den Broeck – Doctor in de rechten

Voor wie en waarom is een zorgvolmacht belangrijk?

Onbekwaamheid kan iedereen overkomen. Een zorgvolmacht kan bijgevolg op elk moment en op elke leeftijd worden afgesloten, zolang je nog in staat bent om vrij je wil te uiten.

Er zijn echter specifieke situaties waarin een zorgvolmacht nuttig kan zijn. Bijvoorbeeld als er weet is van erfelijke aandoeningen in de familie die op termijn de mentale gezondheid kunnen aantasten. Of bij ziekte, bijvoorbeeld na een kankerdiagnose waarvoor een erg intensieve behandeling noodzakelijk is. Met een zorgvolmacht behoud je de controle over je toekomst en voorkom je dat een rechter iemand als bewindvoerder aanwijst die je misschien niet wou.

Niet enkel voor langstlevende echtgenoot

Ook tussen gehuwden is een zorgvolmacht een nuttig instrument. Het is een misvatting te denken dat de partner automatisch de lasthebber wordt als een van de twee wilsonbekwaam wordt. Als er geen zorgvolmacht is, zal de rechter toch tussenbeide moeten komen.

Aan wie kan je een volmacht geven?

Je kan om het even wie aanduiden als je lasthebber. Dat kan een familielid, een goede vriend of een professionele vertegenwoordiger zijn. Kies sowieso iemand die je volledig vertrouwt en die in staat is om verstandige beslissingen te nemen. Zorg ervoor dat de aangewezen lasthebber op de hoogte is van zijn of haar rol en wat die precies inhoudt. Bespreek je wensen en verwachtingen duidelijk, zodat er geen misverstanden kunnen ontstaan.

Je kan ook meerdere personen als lasthebber aanduiden, op voorwaarde dat het werkbaar blijft natuurlijk. In zo’n situatie leg je best op voorhand vast wie er wanneer mag optreden, zodat ze niet altijd samen moeten handelen. Beide partijen kunnen ook op elk moment aangeven dat ze de volmacht niet langer willen.

"Voor mensen die sociaal geïsoleerd zijn, is de zorgvolmacht minder aangewezen. Er gebeurt immers geen enkele controle door de rechter. Een gerechtelijke bewindvoering biedt dan meer bescherming.”

Ariadne Van den Broeck – Doctor in de rechten

Welke bevoegdheden kan je overdragen aan je lasthebber?

Als lastgever kies je zelf wat je wel en niet wilt dat de lasthebber mag doen. Dat kan heel ver gaan. Ofwel laat je de lasthebber enkel eenvoudige ‘daden van beheer’ stellen: rekeningen en facturen betalen, administratie enzovoort. Ofwel laat je ook ‘daden van beschikking’ toe. Denk aan de verkoop van onroerende goederen of schenkingen. Op deze manier vormt de zorgvolmacht het sluitstuk van een effectieve successieplanning. Hoewel de zorgvolmacht in eerste instantie een financiële regeling is, kan je er ook beperkte persoonsgebonden zaken in opnemen, zoals de keuze van de latere verblijfplaats.

"We raden aan om de zorgvolmacht voldoende breed te formuleren, zodat de lasthebber niet vast komt te zitten door een te beperkte opdracht. Zo vermijd je dat later toch nog de tussenkomst van een rechter nodig is."

Ariadne Van den Broeck – Doctor in de rechten

Hoe stel je een zorgvolmacht op?

Een zorgvolmacht is een schriftelijk document. Mondelinge overeenkomsten worden niet erkend. Wil je de lasthebber bevoegd maken voor transacties met onroerende goederen en schenkingen? Dan heb je sowieso een notariële akte nodig. De notaris helpt je met de juiste formulering en zorgt ervoor dat het document aan alle wettelijke eisen voldoet, ook de registratie.

Contact

Wij kunnen je adviseren en begeleiden op weg naar meer gemoedsrust, voor jou en je naaste omgeving.

Neem gerust contact met ons op